• PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ DLA DZIECI Z ORZECZENIAMI O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO

        • Podstawa prawna: 
          1.    Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania 
          i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach
           i placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1591).
          2.    Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1646).

          Cel procedury:
          •    doprecyzowania zakresu zadań nauczycieli i specjalistów zatrudnionych w szkole 
          i w  przedszkolu, związanych z organizowaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla dziecka, które posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, po uprzednim rozpoznaniu jego indywidualnych możliwości psychofizycznych,
          •    usprawnienia współpracy pomiędzy nauczycielami i specjalistami organizującymi pomoc psychologiczno-pedagogiczną w szkole i w przedszkolu,
          •    ujednolicenia sposobu współdziałania nauczycieli, rodziców i specjalistów.

          Zakres 
          Procedura dotyczy objęcia dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego pomocą psychologiczno-pedagogiczną od momentu podjęcia opieki nad dzieckiem przez nauczyciela do momentu zakończenia planowanych działań.
          Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydawane są przez zespoły orzekające, które działają przy poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Katalog niepełnosprawności, które uprawniają do ubiegania się o orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, jest ściśle określony i ograniczony. Orzeczenia są wydawane w stosunku do dzieci: niesłyszących lub słabosłyszących, niewidomych i słabowidzących,
           z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z upośledzeniem umysłowym, z autyzmem, w tym
           z zespołem Aspergera, oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi.

          I. Uczestnicy postępowania – zakres odpowiedzialności.
          1. Dziecko – ma prawo i możliwość uczestnictwa w szkole i w przedszkolu w odpowiednio zorganizowanych zajęciach rozwijających jego uzdolnienia, w zajęciach specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych, innych o charakterze terapeutycznym, które będą zaspokajały jego indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne.
          2. Specjaliści: psycholog, pedagog, terapeuta pedagogiczny, logopeda – organizują zajęcia specjalistyczne, prowadzą badania i działania diagnostyczne, podejmują działania z zakresu profilaktyki, wspierają nauczycieli i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
          3. Dyrektor – jest zobowiązany do zapewnienia dzieciom, nauczycielom i rodzicom odpowiednich warunków do zorganizowania i prowadzenia działań wspomagających rozwój dziecka. Monitoruje działania nauczycieli i specjalistów oraz sprawuje nadzór pedagogiczny.
          4. Nauczyciele – powinni mieć świadomość swojej odpowiedzialności za organizowanie zajęć w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej wspomagających rozwój dzieci. Troska o odpowiednie przygotowanie się do zajęć i ich właściwe prowadzenie powinny być priorytetem wszelkich działań nauczyciela.
          5. Zespół pomocy psychologiczno-pedagogicznej – członkowie zespołu wspólnie opracowują indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny (IPET), w którym uwzględnia się poszczególne formy i okres udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz ustala wnioski dotyczące dalszej pracy z dzieckiem.
          6. Rodzice/prawni opiekunowie – wyrażają zgodę na uczestnictwo dziecka w zajęciach wspomagających rozwój w ramach organizowanej pomocy psychologiczno- -pedagogicznej, są zobowiązani do zapoznania się z procedurami organizowania zajęć wspomagających rozwój dziecka i przestrzegania ustalonych zasad.

          II. Sposób prezentacji procedur 
          1.    Zapoznanie nauczycieli i specjalistów w dziedzinie nauczania i wychowania oraz rodziców z treścią procedur.
          2.    Zapoznanie rodziców z obowiązującymi w zespole procedurami na zebraniach organizacyjnych we wrześniu każdego roku szkolnego.


          III. Tryb dokonywania zmian w procedurze 
          Wszelkich zmian w opracowanych procedurach może dokonać z własnej inicjatywy lub na wniosek rady pedagogicznej dyrektor placówki. Wnioskodawcą zmian może być również rada rodziców. Proponowane zmiany nie mogą być sprzeczne z prawem.

          IV. Postępowanie wobec ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego 
          1.  Zadania nauczyciela oraz specjalisty.
          ▪ określa cel główny indywidualnej pracy z dzieckiem oraz szczegółowe cele,
          ▪ opisuje planowane zadania pracy terapeutycznej,
          ▪ wybiera najkorzystniejsze formy i metody pracy z dzieckiem, ustala liczbę godzin przeznaczonych na terapię oraz terminy spotkań z dzieckiem i ewentualnie z rodzicami,
          ▪ opracowuje indywidualny program terapeutyczno – edukacyjny,
          ▪ informuje dyrektora lub specjalistów o potrzebie objęcia dziecka pomocą psychologiczno – pedagogiczną,
          ▪ wskazuje oczekiwane efekty pracy,
          ▪ systematycznie prowadzi zajęcia terapeutyczne z dzieckiem,
          ▪ informuje rodziców o efektach pracy wspierającej rozwój,
          ▪ udziela rodzicom wskazówek i porad na temat wspomagania dziecka w rozwoju na terenie domu rodzinnego – ustala wspólne oddziaływania,
          ▪ dokonuje korekty indywidualnego programu wspomagania w miarę potrzeb,
          ▪ ocenia uzyskane efekty w pracy z dzieckiem.

          2. Zadania dyrektora.
          ▪ po uzyskaniu informacji od nauczycieli lub specjalistów o konieczności organizacji zajęć o charakterze terapeutycznym bezzwłocznie powiadamia innych nauczycieli, wychowawców, specjalistów o potrzebie objęcia dziecka pomocą psychologiczno – pedagogiczną.
          ▪ powołanie zespołu pomocy psychologiczno – pedagogicznej dla dzieci z orzeczeniem o potrzebnie kształcenia specjalnego,
          ▪ ustalenie form udzielania pomocy i okresu ich udzielania oraz wymiaru godzin, w jakich ta pomoc będzie udzielana,
          ▪ powiadomienie na piśmie rodziców o przyznanej pomocy, jej formach, okresie jej udzielania, wymiarze godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane,
          ▪ wyznaczenie przewodniczącego zespołu,
          ▪ organizacja pomocy psychologiczno – pedagogicznej, czyli umożliwienie odbywania specjalistycznych zajęć z dzieckiem poprzez zatwierdzenie zaplanowanych  przez zespół (lub nauczycieli prowadzących zajęcia wspierające i korygujące rozwój) zajęć edukacyjnych lub zajęć określonych w indywidualnym programie edukacyjno – terapeutycznym,
          ▪ z racji sprawowanego nadzoru pedagogicznego monitorowanie bieżącej pracy nauczycieli i działań podejmowanych przez specjalistów w ramach udzielonej pomocy psychologiczno – pedagogicznej; dyrektor może zdecydować o ewentualnym wcześniejszym zakończeniu udzielania danej formy pomocy wyłącznie na wniosek rodziców dziecka lub nauczyciela prowadzącego zajęcia specjalistyczne.  

          3.  Zadania członków zespołu pomocy psychologiczno – pedagogicznej.
          ▪ dokonują wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania dziecka, korzystając również z informacji uzyskanych przez rodziców,
          ▪ opracowują indywidualny program edukacyjno – terapeutyczny uwzględniający zalecenia poradni psychologiczno – pedagogicznej,
          ▪ nie rzadziej niż raz w roku szkolnym dokonują oceny efektywności udzielanej pomocy psychologiczno – pedagogicznej, informując dyrektora i rodziców o efektach tej pracy poprzez udostępnienie jej wyników oraz wniosków do dalszej pracy z dzieckiem,
          ▪ dokonują oceny efektywności danej formy pomocy psychologiczno – pedagogicznej po zakończeniu jej udzielania,
          ▪ w miarę potrzeb dokonują modyfikacji programu, pamiętając o tym, by poinformować rodziców 
          o zmianach i udostępnić im zmodyfikowany program,
          ▪ podejmują działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych, w tym również z udziałem rodziców,
          ▪ dokumentują udzielaną pomoc oraz badania lub inne czynności uzupełniające; dla każdego dziecka dokumentacja gromadzona jest w formie np. indywidualnej teczki, którą podczas rozmowy z rodzicami warto udostępnić, by wskazać postępy rozwojowe.

          4. Zadania rodziców.
          ▪ zapoznają się z proponowanymi przez szkołę lub przedszkole formami pomocy dla rodziny oraz warunkami współpracy z rodziną – na początku roku szkolnego,
          ▪ mają możliwość składania wniosku o udzielenie pomocy psychologiczno – pedagogicznej lub indywidualnego wsparcia w rozwoju dziecka na terenie szkoły lub przedszkola.
          ▪ wyrażają zgodę na prowadzenie terapii dla dziecka, czyli realizację programu terapeutycznego na terenie szkoły lub przedszkola.
          ▪ zapoznają się z indywidualnym programem terapeutyczno – edukacyjnym i uczestniczą w działaniach
           w miarę potrzeb.
          ▪ zapoznają się z materiałami metodycznymi do pracy z dzieckiem udostępnionymi przez nauczyciela terapeutę (wykorzystanie dostępnych materiałów do pracy z dzieckiem na terenie domu rodzinnego).
          ▪ uczestniczą w szkoleniach i spotkaniach grupowych dla rodziców organizowanych w miarę potrzeb.

          5. Zadania wychowawcy
          ▪ przeprowadzać obserwacje pedagogiczne (na początku roku szkolnego, do końca października), dokonać diagnozy rozwoju i funkcjonowania dziecka, rozpoznawać potrzeby rozwojowe poprzez badania diagnostyczne np. badania logopedyczne rozwoju mowy.
          ▪ nawiązać współpracę z rodzicami, czyli zdiagnozować środowisko rodzinne.
          ▪ sformułować potrzeby rozwojowe dziecka.
          ▪ informować rodziców o możliwościach i rodzaju pomocy udzielanej dziecku.
          ▪ wnioskować do specjalisty o objęcie dziecka zajęciami pomocy psychologiczno – pedagogicznej.
          ▪ w trakcie bieżącej pracy z dzieckiem realizować pomoc psychologiczno – pedagogiczną.
          ▪ ustalić terminy pracy specjalistów z dzieckiem oraz indywidualny lub grupowy program pomocy psychologiczno – pedagogicznej, który dokumentuje się w dzienniku pracy nauczyciela lub dziennikach zajęć z zakresu pomocy psychologiczno – pedagogicznej. 
          ▪ dokonać oceny postępów dziecka oraz ustalić wnioski do dalszej pracy z nim.

          V. Zasady przygotowywania opinii o uczniu
          1. Jeżeli uczeń kierowany jest na badania do poradni psychologiczno – pedagogicznej, za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych, w celu stwierdzenia (potwierdzenia) zaburzeń i odchyleń rozwojowych lub specyficznych trudności w uczeniu się, opinię sporządza wychowawca lub nauczyciel zgłaszający problem (np. nauczyciel języka polskiego). 
          2.  Opinia, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać w szczególności następujące informacje:
          - jakiego rodzaju trudności w pisaniu i czytaniu ma uczeń i czy występują one od początku nauki,
          - czy umie czytać ze zrozumieniem i samodzielnie pracować z tekstem,
          - czy dobrze zna zasady pisowni,
          - jakie uzyskuje wyniki w nauce,
          - z jakich przedmiotów oprócz języka polskiego ma trudności,
          - jak funkcjonuje w zespole klasowym,
          - jak zachowuje się podczas odpowiedzi,
          - czy regularnie uczęszcza do szkoły, czy odrabia zadania,
          - czy wykonywał zadania korekcyjno – kompensacyjne zalecane przez nauczycieli zajęć korekcyjno – kompensacyjnych, polonistę.
          3.  Jeżeli uczeń kierowany jest na zespół orzekający, opinia również powinna być sporządzona przez wychowawcę i nauczyciela zgłaszającego problem. Pedagog, logopeda mogą dołączyć własne uwagi. 
          4.  Opinia, o której mowa w ust.3, powinna w szczególności zawierać następujące informacje: 
          - czy wcześniej był składany wniosek do Zespołu Orzekającego, kiedy i czego dotyczył,
          - charakterystyka ucznia obejmująca:
          ∙ zachowanie - jeśli występują zaburzenia zachowania i zaburzenia emocjonalne należy opisać jak one się przejawiają,
          ∙ opis zaobserwowanych objawów stanów zdrowia,
          ∙ czy choroba ucznia wpływa na jego funkcjonowanie w szkole,
          ∙ postępy w nauce,
          ∙ czy rodzice wykazują zainteresowanie postępami dziecka w nauce, współpracują 
          z nauczycielami, stosują się do zaleceń specjalistów opiekujących się dzieckiem.
          5.  W przypadku, gdy Zespół Orzekający w celu uzyskania informacji o problemach dydaktycznych 
          i wychowawczych ucznia wystąpi o opinię do szkoły, opinię tę sporządza wychowawca klasy i nauczyciel zgłaszający problem. Pedagog szkolny, logopeda, terapeuta pedagogiczny, inny specjalista pracujący 
          z dzieckiem, mogą dołączyć własne uwagi.
          6.  Opinia, o której mowa w ust.5, ze szkoły powinna zawierać:
          - informację o rozpoznanych przez nauczycieli lub specjalistów prowadzących zajęcia 
          z uczniem jego indywidualnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwościach psychofizycznych, w tym mocnych stronach i uzdolnieniach.;
          -  informację o funkcjonowaniu ucznia w szkole, w tym występujących trudnościach, a
           w przypadku uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym objętych kształceniem specjalnym – wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania;
          - informację o:
          ▪ działaniach podjętych przez nauczycieli lub specjalistów w celu poprawy funkcjonowania ucznia w szkole,
          ▪ formach udzielonej mu pomocy psychologiczno – pedagogicznej i okresie ich udzielania,
          ▪ efektach podjętych działań i udzielanej pomocy,
          ▪ wnioskach dotyczących dalszej pracy z uczniem mających na celu poprawę jego funkcjonowania. 

          VI. Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, a pomoc psychologiczno – pedagogiczna.
          1. Przy planowaniu pomocy psychologiczno – pedagogicznej dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania lub opinię poradni, uwzględnia się zalecenia zawarte w tych dokumentach.
          2.  Planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej uczniowi posiadającemu orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, w tym ustalanie: form udzielania pomocy, okresu ich udzielania, wymiaru godzin, w którym poszczególne formy będą realizowane, jest zadaniem zespołu nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem. Ustalenia te są uwzględniane dla niego indywidualnym programie edukacyjno – terapeutycznym. 
          3.  Uczniowi objętemu kształceniem specjalnym dostosowuje się program nauczania do jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych. Dostosowanie to następuje na podstawie opracowanego dla ucznia indywidualnego programu edukacyjno – terapeutycznego (IPET) uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. 
          4. Indywidualny program edukacyjno – terapeutyczny opracowuje się dla ucznia na okres roku albo etapu edukacyjnego (określa orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego).
           5. Program opracowuje się w terminie 30 dni od daty otrzymania przez szkołę orzeczenia publicznej poradni psychologiczno – pedagogicznej.
          6. Zespół niezwłocznie, w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia, opracowuje projekt programu. 
          7.  Dyrektor szkoły zaprasza na zebranie zespołu rodziców ucznia. 
          8. Kopię programu przekazuje się rodzicom lub opiekunom prawnym dziecka, na ich wniosek, wychowawca klasy.
          9. Wzór programu stanowi załącznik do niniejszej procedury.

          VII. Dokumentowanie udzielanej pomocy.
          1. Nauczyciele i specjaliści udzielający uczniowi pomocy psychologiczno – pedagogicznej prowadzą dokumentację zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji.
          2.  Dokumentację tę stanowi dziennik zajęć, w którym odnotowuje się obecność uczniów na zajęciach, oraz do którego wpisuje się:
          ▪ nazwiska i imiona uczniów w porządku alfabetycznym, oraz oddział do którego uczęszczają;
          ▪ adresy poczty elektronicznej rodziców i numery ich telefonów jeżeli je posiadają;
          ▪  indywidualny program pracy z uczniem, a w przypadku zajęć grupowych – program pracy grupy;
          ▪ tygodniowy rozkład zajęć;
          ▪ daty i czas trwania oraz tematy przeprowadzonych zajęć;
          ▪ ocenę postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy z uczniem;
          ▪ odnotowuje się obecność uczniów na zajęciach;
          ▪ przeprowadzenie zajęć nauczyciel potwierdza podpisem.

          3. Pedagog szkolny gromadzi w indywidualnej teczce, dla każdego ucznia objętego odpowiednio kształceniem specjalnym , zajęciami rewalidacyjno – wychowawczymi lub pomocą psychologiczno – pedagogiczną dokumentację badań i czynności uzupełniających prowadzonych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę, doradcę zawodowego, terapeutę pedagogicznego, lekarza oraz innego specjalistę, a także indywidualne programy edukacyjno – terapeutyczne. 
          4. Do dokumentacji, o której mowa w ust.3, mają wgląd wszyscy nauczyciele i specjaliści oraz rodzice lub opiekunowie prawni dziecka (pełnoletni uczeń) w obecności pedagoga szkolnego. 

          VIII. Ustalenia końcowe. 
          1.  Procedura dotyczy wszystkich nauczycieli i specjalistów.
          2.  Procedura wchodzi w życie z dniem 1 września 2017 roku.