• PROCEDURA ORGANIZACJI POMOCY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ DLA DZIECI, KTÓRE NIE POSIADAJĄ ORZECZENIA O POTRZEBIE KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO

        • Podstawa prawna: 
          •    Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2017 r. poz. 1591).
          •    Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1646).
          Cel procedury:
          1)    doprecyzowania zakresu zadań nauczycieli i specjalistów zatrudnionych w szkole i  przedszkolu, związanych z organizowaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla dziecka, które nie posiada orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, po uprzednim rozpoznaniu jego indywidualnych możliwości psychofizycznych;
          2)    usprawnienia współpracy pomiędzy nauczycielami i specjalistami organizującymi pomoc psychologiczno-pedagogiczną w szkole i w przedszkolu;
          3)    ujednolicenia sposobu współdziałania nauczycieli i rodziców;
          4)    określenie zasad dokumentowania podejmowanych działań w ramach pomocy psychologiczno – pedagogicznej.

          Zakres 
          Procedura dotyczy objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną dziecka od momentu podjęcia opieki przez nauczyciela do momentu zakończenia planowanych działań.

          Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana uczniowi w szkole i w przedszkolu polega na rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz rozpoznawaniu indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, wynikających
           w szczególności:
          •    z niepełnosprawności;
          •    z niedostosowania społecznego;
          •     z zagrożenia niedostosowaniem społecznym;
          •    ze szczególnych uzdolnień;
          •    ze specyficznych trudności w uczeniu się;
          •    z zaburzeń komunikacji językowej;
          •    z choroby przewlekłej;
          •    z sytuacji kryzysowych lub traumatycznych;
          •     z niepowodzeń edukacyjnych;
          •    z zaburzeń zachowania lub emocji;
          •    z zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego i kontaktami środowiskowymi;
          •     z trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą.

          I. Uczestnicy postępowania – zakres odpowiedzialności 
          1. Dziecko – ma prawo i możliwość uczestnictwa w odpowiednio zorganizowanych zajęciach rozwijających jego uzdolnienia, w zajęciach specjalistycznych: korekcyjno – kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych i tych które będą zaspokajały indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne.
          2. Specjaliści: psycholog, pedagog, terapeuta pedagogiczny, logopeda – organizują zajęcia specjalistyczne, prowadzą badania i działania diagnostyczne, podejmują działania z zakresu profilaktyki, wspierają nauczycieli poszczególnych grup i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Ściśle współpracują z sobą i innymi uczestnikami pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
          3. Dyrektor – jest zobowiązany do zapewnienia dzieciom, nauczycielom i rodzicom odpowiednich warunków do zorganizowania i prowadzenia działań wspomagających rozwój dziecka. Monitoruje działania nauczycieli i specjalistów oraz sprawuje nadzór pedagogiczny.
          4. Nauczyciele – powinni mieć świadomość swojej odpowiedzialności za organizowanie zajęć w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej wspomagających rozwój dzieci. Troska o odpowiednie przygotowanie się do zajęć i ich właściwe prowadzenie powinny być priorytetem wszelkich działań nauczyciela. 
          5. Rodzice/prawni opiekunowie – wyrażają zgodę na uczestnictwo dziecka w zajęciach wspomagających rozwój w ramach organizowanej pomocy psychologiczno – pedagogicznej, są zobowiązani do zapoznania się z procedurami organizowania zajęć wspomagających rozwój dziecka i przestrzegania ustalonych zasad.

          II. Sposób prezentacji procedur 
          1.    Zapoznanie nauczycieli i specjalistów w dziedzinie nauczania i wychowania oraz rodziców z treścią procedur.
          2.    Zapoznanie rodziców z obowiązującymi w zespole procedurami na zebraniach organizacyjnych we wrześniu każdego roku szkolnego.
          3.    Umieszczenie treści dokumentu na stronie internetowej szkoły i przedszkola.

          III. Tryb dokonywania zmian w procedurze 
          Wszelkich zmian w opracowanych procedurach może dokonać z własnej inicjatywy lub na wniosek rady pedagogicznej dyrektor zespołu. Wnioskodawcą zmian może być również rada rodziców. Proponowane zmiany nie mogą być sprzeczne z prawem.

          IV. Postępowanie wobec ucznia, którego należy objąć pomocą psychologiczną.
          Zadania wychowawcy
          Organizując pomoc psychologiczno-pedagogiczną, nauczyciel zobowiązany jest do rozpoznawania indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych, w tym zainteresowań i uzdolnień dziecka, na podstawie obserwacji pedagogicznych. W przypadku stwierdzenia, że dziecko wymaga objęcia pomocą psychologiczno – pedagogiczną, nauczyciel niezwłocznie udziela takiej pomocy w trakcie bieżącej pracy z dzieckiem i informuje o tym jednocześnie dyrektora zespołu. Bieżąca praca w tym przypadku oznacza obowiązek prowadzenia i rozpoznania potrzeb, udzielenia natychmiastowego wsparcia oraz dostosowania metod, form oraz wymagań do możliwości dziecka.

          Udzielając dziecku pomocy psychologiczno-pedagogicznej, wychowawca: 
          1.    Przeprowadza obserwacje pedagogiczne (dokonuje diagnozy rozwoju i funkcjonowania dziecka, rozpoznaje potrzeby rozwojowe poprzez realizację badań diagnostycznych oraz na podstawie badań specjalistycznych, np. logopedycznych rozwoju mowy).
          2.    Nawiązuje współpracę z rodzicami i diagnozuje środowisko rodzinne.
          3.    Udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formie zajęć rozwijających dla dzieci szczególnie uzdolnionych, mających wyjątkowe predyspozycje i prowadzi je przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy; prowadzi też inne zajęcia o charakterze terapeutycznym w trakcie bieżącej pracy z dzieckiem.
          4.    Informuje rodziców o możliwościach i rodzaju udzielania mu pomocy.
          5.    Podczas bieżącej pracy z dzieckiem udziela mu pomocy zgodnie z indywidualnym lub grupowym planem zajęć z dziećmi.
          6.    Współpracuje ze specjalistami i innymi osobami działającymi na rzecz dziecka.
          7.    Ustala terminy pracy specjalistów z dzieckiem.
          8.    Dokumentuje pracę z dzieckiem w dzienniku pracy nauczyciela lub dziennikach zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
          9.    Dokonuje oceny postępów dziecka oraz ustala wnioski do dalszej pracy z nim.
          10.     W przypadku, gdy uczeń był już objęty pomocą psychologiczno – pedagogiczną wychowawca klasy planując udzielanie mu pomocy psychologiczno – pedagogicznej, uwzględnia wnioski dotyczące dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia.

          Zadania zespołu:
          1.    Po uzyskaniu informacji od nauczycieli lub specjalistów powiadamia innych nauczycieli, wychowawców, specjalistów o potrzebie objęcia dziecka pomocą psychologiczno – pedagogiczną w trakcie ich bieżącej pracy.
          2.    W przypadku stwierdzenia konieczności organizacji zajęć rozwijających uzdolnienia, korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych, o charakterze terapeutycznym bezzwłocznie i na piśmie powiadamia rodziców o przyznanej pomocy, jej formach, okresie jej udzielania, wymiarze godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane.
          3.    Nadzoruje pracę nauczycieli i specjalistów w zakresie udzielania pomocy psychologiczno –  pedagogicznej.
          4.    W przypadku, gdy nauczyciel lub specjalista stwierdzą, że uczeń wymaga pomocy psychologiczno – pedagogicznej (potrzeby rozwojowe lub edukacyjne) następuje:
          ∙ niezwłoczne udzielenie tej pomocy w trakcie bieżącej z nim pracy;
          ∙ przekazanie informacji o tym wychowawcy klasy
          5. Specjaliści udzielający konkretnym uczniom pomocy psychologiczno – pedagogicznej  wspierają nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych w dostosowaniu sposobów
           i metod pracy do możliwości psychofizycznych tych uczniów.
          6.  Nauczyciele i specjaliści udzielający pomocy psychologiczno – pedagogicznej uczniowi 
          w formach, o których mowa w rozporządzeniu oceniają efektywność udzielonej pomocy
           i formułują wnioski dotyczące dalszych działań mających na celu poprawę funkcjonowania ucznia.
          Zadania rodziców
          1.    Zapoznają się z proponowanymi przez zespół formami udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla dziecka i dla rodziny – na początku roku szkolnego.
          2.     Mają możliwość składania wniosku o udzielanie pomocy psychologiczno- -pedagogicznej lub indywidualnego wsparcia w rozwoju dla dziecka na terenie zespołu.
          3.    Wyrażają zgodę na udzielanie pomocy dziecku, czyli realizację indywidualnego lub grupowego planu pracy z dzieckiem na terenie zespołu.
          4.    Mają możliwość zapoznania się z indywidualnym lub grupowym planem pracy z dzieckiem.
          5.    Uczestniczą w indywidualnym programie w miarę potrzeb.
          6.    Zapoznają się z materiałami metodycznymi do pracy z dzieckiem udostępnionymi przez nauczyciela (mają możliwość wykorzystania dostępnych materiałów do pracy z dzieckiem na terenie domu rodzinnego).
          7.    Uczestniczą w szkoleniach i spotkaniach grupowych dla rodziców organizowanych w miarę potrzeb.
          8.    Mogą korzystać z fachowych porad i konsultacji pedagoga, psychologa, logopedy, terapeuty, dyrektora.

          V. Zasady przygotowywania opinii o uczniu.

          1.    Jeżeli uczeń kierowany jest na badania do poradni psychologiczno – pedagogicznej, za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych, w celu stwierdzenia (potwierdzenia) zaburzeń i odchyleń rozwojowych lub specyficznych trudności w uczeniu się, opinię sporządza wychowawca lub nauczyciel zgłaszający problem (np. nauczyciel języka polskiego). 
          2.     Opinia, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać w szczególności następujące informacje:
          - jakiego rodzaju trudności w pisaniu i czytaniu ma uczeń i czy występują one od początku nauki,
          - czy umie czytać ze zrozumieniem i samodzielnie pracować z tekstem,
          - czy dobrze zna zasady pisowni,
          - jakie uzyskuje wyniki w nauce,
          - z jakich przedmiotów oprócz języka polskiego ma trudności,
          - jak funkcjonuje w zespole klasowym,
          - jak zachowuje się podczas odpowiedzi,
          - czy regularnie uczęszcza do szkoły, czy odrabia zadania,
          - czy wykonywał zadania korekcyjno – kompensacyjne zalecane przez nauczycieli zajęć korekcyjno – kompensacyjnych, polonistę.
           3. Jeżeli uczeń kierowany jest na zespół orzekający, opinia również powinna być       sporządzona przez wychowawcę i nauczyciela zgłaszającego problem. Pedagog, logopeda mogą dołączyć własne uwagi. 
          4.  Opinia, o której mowa w ust.3, powinna w szczególności zawierać następujące informacje: 
          - czy wcześniej był składany wniosek do Zespołu Orzekającego, kiedy i czego dotyczył,
          - charakterystyka ucznia obejmująca:
          ∙ zachowanie - jeśli występują zaburzenia zachowania i zaburzenia emocjonalne należy opisać jak one się przejawiają,
          ∙ opis zaobserwowanych objawów stanów zdrowia,
          ∙ czy choroba ucznia wpływa na jego funkcjonowanie w szkole,
          ∙ postępy w nauce,
          ∙ czy rodzice wykazują zainteresowanie postępami dziecka w nauce, współpracują 
          z nauczycielami, stosują się do zaleceń specjalistów opiekujących się dzieckiem.
          5.  W przypadku, gdy Zespół Orzekający w celu uzyskania informacji o problemach dydaktycznych i wychowawczych ucznia wystąpi o opinię do szkoły, opinię tę sporządza wychowawca klasy i nauczyciel zgłaszający problem. Pedagog szkolny, logopeda, terapeuta pedagogiczny, inny specjalista pracujący z dzieckiem, mogą dołączyć własne uwagi.
          6.  Opinia, o której mowa w ust.5, ze szkoły powinna zawierać:
          - informację o rozpoznanych przez nauczycieli lub specjalistów prowadzących zajęcia 
          z uczniem jego indywidualnych potrzebach rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwościach psychofizycznych, w tym mocnych stronach i uzdolnieniach.;
          -  informację o funkcjonowaniu ucznia w szkole, w tym występujących trudnościach, a
           w przypadku uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym objętych kształceniem specjalnym – wielospecjalistyczną ocenę poziomu funkcjonowania;
          - informację o:
          ▪ działaniach podjętych przez nauczycieli lub specjalistów w celu poprawy funkcjonowania ucznia w szkole,
          ▪ formach udzielonej mu pomocy psychologiczno – pedagogicznej i okresie ich udzielania,
          ▪ efektach podjętych działań i udzielanej pomocy,
          ▪ wnioskach dotyczących dalszej pracy z uczniem mających na celu poprawę jego funkcjonowania. 

           VI. Orzeczenia i opinie poradni, a pomoc psychologiczno – pedagogiczna.
          1.  Przy planowaniu pomocy psychologiczno – pedagogicznej dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania lub opinię poradni, uwzględnia się zalecenia zawarte w tych dokumentach.
          VII. Dokumentowanie udzielanej w szkole pomocy psychologiczno – pedagogicznej. 
          1.  Nauczyciele i specjaliści udzielający uczniowi pomocy psychologiczno – pedagogicznej prowadzą dokumentację zgodnie z wytycznymi zawartymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji.
          2.  Dokumentację tę stanowi dziennik zajęć, w którym odnotowuje się obecność uczniów na zajęciach, oraz do którego wpisuje się:
          ▪ nazwiska i imiona uczniów w porządku alfabetycznym, oraz oddział do którego uczęszczają;
          ▪ adresy poczty elektronicznej rodziców i numery ich telefonów jeżeli je posiadają;
          ▪  indywidualny program pracy z uczniem, a w przypadku zajęć grupowych – program pracy grupy;
          ▪ tygodniowy rozkład zajęć;
          ▪ daty i czas trwania oraz tematy przeprowadzonych zajęć;
          ▪ ocenę postępów i wnioski dotyczące dalszej pracy z uczniem;
          ▪ odnotowuje się obecność uczniów na zajęciach;
          ▪ przeprowadzenie zajęć nauczyciel potwierdza podpisem.

          3. Pedagog szkolny gromadzi w indywidualnej teczce, dla każdego ucznia objętego odpowiednio kształceniem specjalnym , zajęciami rewalidacyjno – wychowawczymi lub pomocą psychologiczno – pedagogiczną dokumentację badań i czynności uzupełniających prowadzonych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę, doradcę zawodowego, terapeutę pedagogicznego, lekarza oraz innego specjalistę, a także indywidualne programy edukacyjno – terapeutyczne. 
          4. Do dokumentacji, o której mowa w ust.3, mają wgląd wszyscy nauczyciele i specjaliści oraz rodzice lub opiekunowie prawni dziecka (pełnoletni uczeń) w obecności pedagoga szkolnego. 

          VIII . Ustalenia końcowe
          1.  Procedura dotyczy wszystkich nauczycieli i specjalistów.
          2.  Procedura wchodzi w życie z dniem 1 września 2017 roku.